Leer meer over
Ons Gilde

ONS GILDE

Middeleeuwen

De schutterij of het schuttersgilde was historisch een militie, bestaande uit burgers, opgericht in de Middeleeuwen om de stad of het dorp te beschermen bij een aanval en de orde te handhaven bij oproer, brand of prominent bezoek. Het valt te betwijfelen of er sprake is van een echt gilde omdat het om "vrijwilligers" ging, die ook nog een ander beroep uitoefenden. De gilden hadden aanvankelijk een sterk religieus karakter, ook de schutterij beschikte vaak over een eigen kapel en altaar. Na de Nederlandse Opstand speelde het sociale karakter een niet te verwaarlozen rol.

De schutterij was een steun voor het lokale gezag, omdat de officieren werden benoemd door het stadsbestuur. Bij toerbeurt (bijvoorbeeld een keer in de maand) liepen de schutters wacht onder leiding van een officier. Aan het begin van hun dienst werden de sleutels van de poorten afgehaald bij de verantwoordelijke burgemeester en in de ochtend weer teruggebracht.

Het toezicht op de schutterij werd meestal toegewezen aan de jongste of laatst toegetreden burgemeester en lijkt een soort sluitpost te zijn geweest. Pas aan het einde van de 18e eeuw was er sprake van het invoeren van een soort wachtgeld om de aantrekkelijkheid en opkomst te verbeteren. Wie te laat kwam of onder invloed verscheen moest een boete betalen van enkele stuivers.

HET GILDE DOOR DE JAREN HEEN


Het Gilde in de 16e eeuw

Het Koninklijke Schuttersgilde Sint Lambertus is waarschijnlijk al ontstaan in de 16e eeuw. Wanneer onze schutterij is opgericht is niet concreet te achterhalen. Er bestaan slechts schaarse gegevens uit de 16e eeuw die ons daarover kunnen inlichten. Pater Verwoerd heeft destijds in een artikel over de Heldense schutterij het jaar 1563 als het oprichtingsjaar aangenomen. Hierbij ging hij uit van getuigenverklaringen van bejaarde Heldense inwoners in een proces dat in 1632 tegen de Heldense schutterij gevoerd werd. Deze processtukken uit 1632 waren tot dan toe de oudste schriftelijke stukken die het bestaan van een schutterij in Helden aantoonden.

In het Rijksarchief te Maastricht berust echter nog een oudere akte uit 1595 waarin al gewag wordt gemaakt van een procedure over het bezit van het vaandel van de broederschap-schutterij St. Anna. Dit wijst op een nog ouder bestaan. Uit de processtukken van de jaren 1631 - 1634 blijkt namelijk dat de broederschap St. Anna identiek is met de schutterij St. Anna. Nu is het bekend dat een van de oudste altaren in de Heldense kerk was toegewijd aan H. Moeder Anna.

In de 16e eeuw vormden zich in de steden en dorpen gildes om de burgerij te beschermen tegen plunderaars en rovers. De tijden zijn veranderd en de gildes van vandaag vervullen een heel andere functie dan vroeger. Tegenwoordig bieden zij de leden een vorm van ontspanning en gelegenheid om zich te bekwamen in diverse disciplines in groepsverband.
Het Gilde in de 20ste eeuw

1952: Enkele tientallen jaren was de Heldense schutterij in ruste toen op zondag 15 juni 1952 werden via een aanplakbiljet aan de kerk belangstellenden opgeroepen voor een bijeenkomst. Op 29 juni d.a.v. vond in zaal Kubke de heroprichtingsvergadering plaats. Met maar liefst 56 leden werd het schuttersgilde herboren. Na de succesvolle start wachtte het Gilde nog veel werk. Er moesten uniformen komen, een trommel -en klaroenkorps, vendeliers en er moest geoefend worden. Met groot enthousiasme hebben de leden zich hiervoor ingezet. Door de gezamenlijke Heldense schutterijen werd het Dekenschieten weer in ere hersteld.

1963: Het schuttersgilde bestaat 400 jaar. Onder het motto "Het Gilde viert, het Gilde juicht" beleefde het Gilde van 15-18 augustus enkele glorieuze dagen.

1970: de bouwplannen voor een eigen gildehuis werden goedgekeurd. Op 18 mei vond de eerste steenlegging door de burgemeester plaats.

1971: op 13 juni werd het gildehuis geopend door de gouverneur van Nederlands Limburg, de gouverneur van Belgisch Limburg was ook aanwezig.

1988: Het Gilde bestaat 425 jaar!

2013: Het Gilde bestaat 450 jaar ........ en het gilde gaat door !